Case-study

Khởi nghiệp online với nhà bán nhỏ là một hành trình đầy thách thức, từ xây dựng định hướng ban đầu, cân đối ngân sách đến xác định nhu cầu người tiêu dùng. Để vượt qua, nghiên cứu thị trường và ra quyết định dựa trên dữ liệu là chìa khóa giúp doanh nghiệp thành công trong môi trường cạnh tranh khốc liệt.

Thách thức cho nhà bán nhỏ khi khởi nghiệp online

Khi bắt tay vào kinh doanh trực tuyến, nhiều nhà bán nhỏ thường cho rằng chỉ cần thiết lập một cửa hàng online là đủ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nếu thiếu sự chuẩn bị kỹ lưỡng, các doanh nghiệp nhỏ có thể dễ dàng bị đánh bại ngay từ những bước đầu tiên bởi những khó khăn không lường trước được. 

Không biết bắt đầu từ đâu: Việc khởi đầu một công việc online có thể giống như bước vào một mê cung mà không có bản đồ, dễ khiến nhiều nhà bán nhỏ cảm thấy lạc lối. Họ thường bối rối trước hàng loạt lựa chọn, ví dụ như xác định đúng nền tảng để bán hàng, tối ưu danh mục sản phẩm (lựa chọn sản phẩm phễu, sản phẩm combo, sản phẩm quà tặng,…), tìm kiếm thị trường ngách để tránh cạnh tranh với nhà bán lâu đời,… Sự thiếu thông tin cần thiết ngay từ đầu dễ dàng dẫn đến những quyết định sai lầm, làm giảm khả năng thành công của doanh nghiệp.

Chi phí cao: Chi phí là một trong những rào cản lớn nhất đối với các nhà bán nhỏ. Không chỉ gói gọn trong phí vận hành do các sàn đưa ra, mà còn bao gồm các chi phí liên quan đến nghiên cứu thị trường, marketing, vận chuyển và dịch vụ khách hàng. Đối với nhiều doanh nghiệp, việc đầu tư vào những hoạt động này là một gánh nặng tài chính lớn. Theo World Economic Forum, 67% doanh nghiệp nhỏ toàn cầu đang gặp khó khăn tài chính, khiến họ không thể đầu tư đầy đủ vào nghiên cứu thị trường và các hoạt động cần thiết khác, dẫn đến khả năng cạnh tranh bị suy giảm.

Thiếu kiến thức về thị trường: Thấu hiểu sâu sắc thị trường là yếu tố quyết định sự thành bại của một doanh nghiệp, đặc biệt trong thương mại điện tử. Tuy nhiên, nhiều nhà bán nhỏ đã bỏ bước quan trọng này và cay đắng rời khỏi thị trường chỉ sau vài tuần. Không hiểu rõ hành vi tiêu dùng, xu hướng và động thái của đối thủ, chắc chắn chiến lược kinh doanh sẽ chỉ được xây dựng trên cảm tính và thiếu hiệu quả.

Để vượt qua những thách thức này, việc xây dựng chiến lược dựa trên nghiên cứu thị trường và quyết định dựa trên dữ liệu là điều cốt lõi. Những yếu tố này vừa giúp doanh nghiệp nhỏ tránh sai lầm vừa tối ưu hóa cơ hội thành công trong kinh doanh. 

Nghiên cứu thị trường và Data-driven trong kinh doanh hiện đại 

Thị trường ngày càng cạnh tranh gay gắt, với sự xuất hiện liên tục của các doanh nghiệp và sản phẩm mới. Trong bối cảnh đó, nắm bắt thông tin thị trường, hiểu rõ hành vi khách hàng giúp nhà bán tạo ra các chiến lược tiếp cận hiệu quả, tăng khả năng chiếm lĩnh thị phần.

Ví dụ trong ngành hàng “Nhà cửa – Đời sống”, việc cạnh tranh với các doanh nghiệp lớn luôn là thách thức đối với các cửa hàng nhỏ lẻ. Anh Phạm Bảo Trung – Cố vấn Giải pháp tăng trưởng Khách hàng của Nền tảng phân tích dữ liệu eCommerce Metric chia sẻ về 1 case study của doanh nghiệp trong ngành hàng này.

Một cửa hàng chuyên kinh doanh các sản phẩm trang trí nội thất tại Hà Nội đã từng đã từng có bước đi sai lầm khi bắt đầu chuyển dịch online. Ban đầu, họ nhập về những sản phẩm mà chủ cửa hàng tin rằng sẽ thu hút khách hàng, dựa trên sở thích cá nhân và xu hướng mà họ tự quan sát được. Tuy nhiên, thực tế lại khác xa với kỳ vọng. Doanh số bán hàng trì trệ, hàng tồn kho ngày càng tăng, và chi phí vận hành bắt đầu gây áp lực nặng nề.

Nhận thấy không thể tiếp tục kinh doanh theo cảm tính, chủ cửa hàng quyết định đầu tư vào nghiên cứu thị trường bằng cách sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu. Họ phát hiện ra rằng khách hàng trong phân khúc “Nhà cửa – Đời sống” có xu hướng ưa chuộng các sản phẩm trang trí nội thất có thiết kế đơn giản, đa năng và giá cả phải chăng. Ngoài ra, dữ liệu còn cho thấy rằng nhu cầu mua sắm các sản phẩm này thường tăng mạnh vào những dịp lễ như Tết Nguyên Đán hoặc dịp khuyến mãi lớn vào cuối năm, thời điểm mà mọi người có nhu cầu tân trang nhà cửa.

Không chỉ dừng lại ở việc hiểu rõ hơn về sở thích và hành vi mua sắm của người tiêu dùng, chủ cửa hàng còn phân tích các đối thủ cạnh tranh lớn trên thị trường. Họ nhận thấy rằng các thương hiệu lớn thường sử dụng các chiến lược giảm giá mạnh vào lúc cao điểm, bán theo combo và đầu tư nhiều vào campaign trên sàn. Từ những thông tin này, cửa hàng đã điều chỉnh chiến lược kinh doanh của mình: nhập về các sản phẩm có mức giá phù hợp hơn, đa dạng hóa danh mục sản phẩm và tập trung marketing vào đúng thời điểm.

Ngoài ra, cửa hàng cũng bắt đầu triển khai các chương trình khuyến mãi nhỏ lẻ nhưng liên tục trong suốt cả năm để giữ chân khách hàng và tạo sự khác biệt so với các đối thủ lớn. Kết quả từ những thay đổi dựa trên phân tích dữ liệu là vô cùng tích cực. Doanh số bán hàng tăng trưởng mạnh mẽ, lượng hàng tồn kho giảm đáng kể, và chi phí vận hành được tối ưu hóa. Cửa hàng không chỉ thoát khỏi tình trạng khó khăn mà còn dần khẳng định được vị thế của mình trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt như “Nhà cửa – Đời sống”.

Nghiên cứu thị trường và ra quyết định dựa trên dữ liệu không còn là yếu tố phụ trợ mà đã trở thành nền tảng cho sự thành công trong kinh doanh hiện đại. Đối với các doanh nghiệp nhỏ, đầu tư vào các công cụ hỗ trợ ra quyết định dựa trên dữ liệu sẽ giúp họ vượt qua thách thức và mở rộng cơ hội phát triển bền vững. Một trong những công cụ hỗ trợ hiệu quả mà các doanh nghiệp nhỏ có thể cân nhắc là eReport, giúp tối ưu hóa nghiên cứu thị trường với chi phí hợp lý và khả năng truy cập thông tin nhanh chóng, chính xác.

Chia sẻ của anh Phạm Bảo Trung – Cố vấn Giải pháp Tăng trưởng khách hàng trên Cafebiz

Trong bối cảnh thương mại điện tử (TMĐT) ngày càng phát triển, việc bán hàng theo các sản phẩm hot trend đang trở thành một chiến lược phổ biến.

Tuy nhiên, khi cơn sốt qua đi, câu hỏi đặt ra là các nhà bán hàng sẽ duy trì doanh số như thế nào? Để hiểu rõ hơn về chủ đề này, anh Phạm Bảo Trung – Cố vấn giải pháp tăng trưởng Khách hàng của nền tảng số liệu eCommerce Metric đã chia sẻ. 

Anh đánh giá thế nào về xu hướng bán hàng theo các sản phẩm hot trend hiện nay trên sàn TMĐT?

 Xu hướng bán hàng theo các sản phẩm hot trend đang rất phổ biến trong lĩnh vực TMĐT. Các nhà bán hàng có thể tận dụng sức nóng của những sản phẩm này để nhanh chóng thu hút sự chú ý của khách hàng và ngay lập tức đẩy mạnh doanh số. 

Ngoài ra, sự phổ biến của sản phẩm hot trend còn mang đến sự cạnh tranh mạnh mẽ giữa các thương hiệu. Tuy nhiên, để thành công, nhà bán hàng cần có sự nhạy bén trong việc nhận diện và nắm bắt các xu hướng mới, cùng với khả năng chuẩn bị tốt về nguồn hàng và chiến lược giá cả hợp lý. Điều này không chỉ đòi hỏi một tầm nhìn chiến lược mà còn cần đến việc phân tích dữ liệu một cách chặt chẽ để đưa ra quyết định kịp thời.

Gần đây, trên thị trường nổi lên các sản phẩm hottrend như Labubu, Capybara,…. Tuy nhiên, các sản phẩm hot trend như này thường có vòng đời ngắn. Điều này tạo ra lợi ích và rủi ro gì cho các nhà bán hàng?

 Cơ hội chắc chắn là có nhưng sẽ luôn đi kèm với rủi ro. Những sản phẩm hot trend như Labubu, Capybara,… thường mang lại sự bùng nổ doanh số trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, điều này có thể dẫn đến tình trạng bão hòa hoặc thậm chí là sự biến mất khỏi thị trường chỉ sau 1 vài tháng, thậm chí là 1 vài tuần.

 Khi sức hút của sản phẩm trend không còn, các nhà bán hàng sẽ phải đối mặt với sự sụt giảm doanh số đáng kể. Nguy hiểm nhất là khi cơn sốt qua đi, nếu họ chưa kịp đẩy hết sản phẩm thì tình trạng tồn kho chắc chắn xảy ra và số tiền đầu tư coi như mất trắng. 

Vậy những nhà bán hàng thường mắc sai lầm gì khi chỉ tập trung vào bán các sản phẩm hot trend mà không có chiến lược dài hạn?

 Sai lầm lớn nhất là họ không đa dạng hóa mẫu mã sản phẩm hot trend, điều này làm giảm khả năng tối ưu doanh số. Ngoài ra, họ không lập được kế hoạch tận dụng sức hút từ sản phẩm trend để đẩy doanh số cho các sản phẩm dài hạn khác. 

Cuối cùng, nhiều nhà bán hàng cũng không thường xuyên nghiên cứu số liệu và theo dõi tình hình thị trường, dẫn đến việc không kịp thời nhận ra thời điểm bão hòa, từ đó chậm đưa ra các thay đổi cần thiết trong chiến lược kinh doanh. 

Anh có thể chia sẻ những chiến lược cụ thể để các nhà bán hàng duy trì doanh số khi các sản phẩm hot trend đi qua không?

 Đầu tiên, họ cần mở rộng và đa dạng hóa danh mục sản phẩm của mình. Việc tận dụng sức hút từ sản phẩm trend có thể kéo theo lưu lượng truy cập và doanh số cho các sản phẩm còn lại. Họ cũng nên nhanh chóng tìm kiếm và nắm bắt các xu hướng mới để không bỏ lỡ cơ hội. 

Thêm vào đó, cần chú trọng vào chất lượng sản phẩm và dịch vụ hậu mãi. Một thương hiệu mạnh mẽ sẽ giúp họ thu hút khách hàng không chỉ cho sản phẩm hiện tại mà còn cho những sản phẩm trong tương lai.

Khi nào nhà bán hàng nên bắt đầu chuẩn bị cho sự bão hòa của sản phẩm hot trend?

 Nhà bán hàng cần bắt đầu chuẩn bị cho sự bão hòa khi họ nhận thấy dấu hiệu rõ ràng về việc dung lượng thị trường không còn tăng trưởng hoặc thậm chí bắt đầu sụt giảm. Điều này thường xảy ra khi số lượng nhà bán hàng và mẫu mã sản phẩm không còn tăng nữa, trong khi nhu cầu từ khách hàng bắt đầu giảm. Đây là lúc mà các nhà bán hàng cần chủ động xem xét lại chiến lược kinh doanh của mình, hạn chế nhập hàng hoặc sản xuất để tránh rơi vào tình trạng tồn kho, đồng thời cân nhắc giảm ngân sách marketing để tiết kiệm tối đa chi phí.

Anh có thể chia sẻ cách Metric hỗ trợ nhà bán hàng nhận biết dấu hiệu bão hòa của một sản phẩm hot trend qua phân tích dữ liệu không?

 Metric cung cấp các công cụ phân tích dữ liệu mạnh mẽ dựa trên Big Data và AI, giúp nhà bán hàng theo dõi sự thay đổi của doanh số và dung lượng thị trường. 

Các nhà bán hàng có thể dễ dàng nhận ra dấu hiệu bão hòa thông qua việc theo dõi sự biến động trong sản lượng bán hàng và nhu cầu thị trường. Dữ liệu từ Metric cũng giúp họ phát hiện ra các xu hướng mới và điều chỉnh chiến lược kinh doanh kịp thời.

Làm thế nào để nhà bán hàng tận dụng các báo cáo từ Metric để xây dựng danh mục sản phẩm ổn định và bền vững hơn sau khi sản phẩm hot trend đã qua?

 Metric hiện đang nắm giữ lịch sử dữ liệu dài hạn, cùng độ phủ về dữ liệu sản phẩm đạt trên 95%,  cung cấp cho các nhà bán hàng cái nhìn sâu sắc về thị trường và giúp họ phát hiện những sản phẩm và xu hướng tăng trưởng dài hạn. 

Từ đó, họ có thể đa dạng hóa danh mục sản phẩm của mình và tối ưu hóa chiến lược kinh doanh theo từng nhóm sản phẩm và phân khúc giá cả. Ngoài ra, việc phân tích đối thủ cạnh tranh cũng rất quan trọng để họ có thể điều chỉnh chiến lược giá cả và sản phẩm một cách hợp lý.

Chia sẻ của anh Phạm Bảo Trung – Cố vấn Giải pháp Tăng trưởng khách hàng của Metric trên báo Vietnambiz

Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay của các nhà bán hàng trên thương mại điện tử là cạnh tranh rất khốc liệt. Muốn đi đường dài không phải là chuyện dễ.

Trong vài năm trở lại đây, thị trường chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ từ các cửa hàng bán lẻ truyền thống sang các nền tảng thương mại điện tử. Đại dịch COVID-19 như một chất xúc tác cần thiết đã đẩy nhanh quá trình này, khi người tiêu dùng buộc phải chuyển sang mua sắm trực tuyến do các biện pháp giãn cách xã hội. Tuy nhiên, ngay cả khi đại dịch đã qua đi, xu hướng này vẫn tiếp tục phát triển mạnh mẽ.

Hiện nay, sự tăng trưởng thần tốc của các sàn thương mại điện tử đã tạo ra một cuộc cách mạng trong ngành bán lẻ. Tác động dễ thấy nhất chính là việc hàng loạt cửa hàng truyền thống đã đóng cửa do không thể cạnh tranh với nền tảng trực tuyến.

Theo thống kê trong tháng cuối năm ngoái, xu hướng tìm thuê cửa hàng tại Hà Nội giảm 12% so với tháng trước đó. Tương tự ở TP HCM, nhu cầu thuê nhà mặt phố cũng giảm tới 13%.  Những khu đất vàng ngày xưa từng được coi là “hái ra tiền” như đường Lê Văn Sỹ, Quang Trung (TP HCM), Phố Huế, Xã Đàn (Hà Nội) đều xuất hiện các thông tin sang nhượng mặt bằng từ nhà bán trước đó. 

Tại Việt Nam, theo quan sát của tôi nhiều doanh nghiệp từ bỏ hẳn môi trường kinh doanh offline, chuyển dịch sang các sàn thương mại điện tử để tiếp cận khách hàng một cách hiệu quả hơn. Tuy nhiên, con đường dịch chuyển này cũng không hẳn thuận lợi như những kỳ vọng từ giới phân tích.

Khoảng thời gian khi Shopee, Lazada, Tiki,… mới xuất hiện, các nhà bán đầu tiên trên nền tảng dường như kiếm được tiền rất dễ dàng. Điều này xảy ra do hai nguyên do chính: Một là trên thị trường chưa xuất hiện nhiều doanh nghiệp nên sự cạnh tranh không quá gay gắt và hai là các sàn có nhiều hoạt động hỗ trợ cho nhà bán (điển hình như tung mã giảm giá, freeship,…).

Nhưng hiện nay, sàn thương mại điện tử đã không còn là “mảnh đất hứa” với tất cả doanh nghiệp. Một trong những thách thức lớn nhất chính là sự cạnh tranh khốc liệt. Với hàng triệu nhà bán lẻ cùng tham gia, việc nổi bật và thu hút khách hàng không hề dễ dàng.

Theo số liệu của Metric, số nhà bán hoạt động trên 5 sàn TMĐT lớn nhất tại Việt Nam trong năm ngoái đã giảm 1,3% so với 2022. Điều đó cho thấy rằng việc không có một chiến lược kinh doanh rõ ràng, doanh nghiệp sẽ rất dễ dàng bị “đánh bật” khỏi thị trường. Do đó, doanh nghiệp và nhà bán cần xây dựng những bước đi cụ thể. Tuy nhiên, thực tế, nhiều nhà bán đã sai ngay từ bước đi đầu tiên. 

Thông thường, nhà bán mới sẽ lập tức “đâm đầu” vào những sàn có nhiều traffic để mong tiếp cận được tệp khách hàng khổng lồ. Lúc đó, xảy ra hai trường hợp: Một là sản phẩm quá mới trên nền tảng nên sẽ cần tốn thời gian và nguồn lực để educate thị trường; hai là nền tảng đã có quá nhiều sự cạnh tranh. 

Trong cả hai trường hợp đó, việc không có một ngân sách đủ dày sẽ khiến nhiều doanh nghiệp nhanh chóng rời khỏi cuộc chơi. Thế nên, lựa chọn sàn nào phù hợp với chiến lược kinh doanh, tập trung thúc đẩy kênh bán hàng nào,… là những câu hỏi doanh nghiệp cần nắm chắc. 

Một khách hàng của chúng tôi kinh doanh trong ngành trang sức bạc từng bị FOMO khi nhận thấy Tiktok Shop phát triển quá mạnh. Họ cũng muốn đầu tư trên nền tảng này nhưng sau khi điều tra thị trường, họ nhận thấy sản phẩm của họ có mức giá cao hơn so với mức chi trung bình của khách hàng trên Tiktok, đồng thời thị trường này cũng còn quá mới.

Vậy nên, thay vì đổ tiền xây dựng thương hiệu và gian hàng trên Tiktok Shop, họ dùng ngân sách để đẩy mạnh kênh mà họ đang hoạt động chính Shopee. Cuối cùng, kết quả đạt được là doanh nghiệp luôn nằm trong top 10 thương hiệu có doanh thu cao nhất ngành hàng đó trên sàn.  

Sau khi lựa chọn nền tảng phù hợp, việc sử dụng các công cụ quảng cáo của các sàn thương mại điện tử, tối ưu hóa mô tả sản phẩm và hình ảnh, cũng như cung cấp các chương trình khuyến mãi hấp dẫn là những yếu tố quan trọng. Doanh nghiệp cần lựa chọn từ khóa sao cho phù hợp với thị trường kinh doanh chính của mình: ví dụ kinh doanh sản phẩm “bát ăn cơm” nhưng nếu ở trong miền Nam, doanh nghiệp cần đặt tên sản phẩm là “chén ăn cơm” để tối ưu tìm kiếm. Hình ảnh cũng cần được theo chuẩn của nền tảng, ví dụ trên Shopee thì yêu cầu ảnh vuông, nền trắng hoặc trong suốt, đảm bảo hình ảnh sản phẩm chiếm 70% bức hình,…

Ngoài ra, việc quản lý tồn kho và xử lý đơn hàng cũng đặt ra nhiều thách thức. Mặc dù các sàn thương mại điện tử cung cấp các công cụ quản lý, nhưng việc duy trì mức tồn kho hợp lý và đảm bảo giao hàng đúng hạn vẫn đòi hỏi sự chú ý và quản lý chặt chẽ từ phía nhà bán lẻ. Đặc biệt, trong các đợt khuyến mãi lớn, việc dự đoán nhu cầu và chuẩn bị hàng tồn kho kịp thời là yếu tố quyết định sự thành công.

Để giải quyết những thách thức này, các nhà bán lẻ cần có chiến lược rõ ràng và linh hoạt. Trước tiên, họ cần sử dụng các công cụ như AI và Big Data nghiên cứu kỹ thị trường và đối thủ cạnh tranh để tìm ra các điểm mạnh, điểm yếu. Việc tối ưu hóa sản phẩm và dịch vụ dựa trên nhu cầu và xu hướng của người tiêu dùng sẽ giúp tạo ra sự khác biệt và thu hút khách hàng.

Bên cạnh đó, việc xây dựng mối quan hệ tốt với khách hàng cũng là yếu tố quan trọng. Các nhà bán cần tận dụng các công cụ hỗ trợ từ các sàn thương mại điện tử như chat trực tuyến, đánh giá khách hàng, và chương trình khách hàng thân thiết để tăng cường sự gắn kết và lòng trung thành của khách hàng.

Dù đối mặt với nhiều thách thức, nhưng chuyển đổi sang các sàn thương mại điện tử cũng mang lại nhiều cơ hội lớn cho các doanh nghiệp bán lẻ. Các sàn này không chỉ cung cấp nền tảng để tiếp cận một lượng lớn khách hàng mà còn cung cấp các công cụ hỗ trợ kinh doanh hiệu quả. Theo dự báo của Metric, doanh số và sản lượng bán ra trên các sàn bán lẻ trực tuyến tiếp tục tăng mạnh trong năm 2024, có thể đạt mức 310 nghìn tỷ đồng và tăng trưởng 35% so với 2023.

Tuy nhiên, tùy từng chiến lược của các doanh nghiệp mà việc dịch chuyển offline lên online cần cân nhắc kỹ càng. Thực tế, thị trường bán lẻ truyền thống vẫn là nguồn mang lại nguồn doanh thu chính cho nhiều thương hiệu. Nếu dịch chuyển mà không có tính toán, thương hiệu sẽ xung đột lợi ích với chính các nhà phân phối sản phẩm. 

Tóm lại, chuyển dịch từ bán lẻ truyền thống sang các sàn thương mại điện tử là một thực tế không thể tránh khỏi trong bối cảnh kinh tế số hóa hiện nay, nhưng dịch chuyển như thế nào thì cần có chiến lược cụ thể. Phát triển song song hai thị trường offline – online, cân bằng lợi ích giữa các đối tác, doanh nghiệp bán lẻ sẽ phát triển và thăng hoa trong kỷ nguyên số hóa. Các sàn thương mại điện tử không chỉ là một “mảnh đất hứa” mà còn là con đường tất yếu để tồn tại và phát triển trong tương lai.

Sự phát triển vượt bậc của thương mại điện tử (TMĐT) tại Việt Nam đã mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp trong nước.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng trong 1 số ngành hàng, nhiều nhà bán nước ngoài đang chiếm ưu thế nhờ quy mô lớn và khả năng tối ưu hoá vận hành. Dù vậy, thương hiệu Việt hoàn toàn có thể sánh ngang, thậm chí vượt qua các đối thủ ngoại quốc nếu biết khai thác đúng đắn sức mạnh của dữ liệu và áp dụng các chiến lược kinh doanh thông minh.

Dữ liệu – Chìa khóa của sự thành công

Sàn TMĐT đang là thị trường đầy sức hấp dẫn đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là những nhà bán hoạt động trong lĩnh vực phụ kiện điện thoại vì vốn ít, dễ dàng vận chuyển và bảo quản. Theo thống kê từ Metric, trong 9 tháng đầu năm 2024, nhóm sản phẩm này đã đạt gần 2,7 nghìn tỷ doanh thu với 69,7 triệu sản phẩm được bán ra; tăng trưởng 27% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, trong top thương hiệu có doanh thu cao nhất, đa số đều là thương hiệu đến từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ, Đài Loan (Trung Quốc),…. 

Các nhà bán nước ngoài thường sở hữu lợi thế về quy mô sản xuất, hệ thống phân phối và giá cả. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, các doanh nghiệp Việt Nam lại có sự linh hoạt, khả năng nắm bắt thị trường nội địa và am hiểu nhu cầu người tiêu dùng trong nước.

Không phải ngẫu nhiên mà nhiều thương hiệu Việt đã và đang thành công trên thị trường hiện nay, lấy được niềm tin của người tiêu dùng trong nước, qua đó liên tục phát triển lợi nhuận và gia tăng thị phần. 

Chiến lược thông minh dựa trên dữ liệu: Vũ khí để cạnh tranh

Không chỉ là xu hướng, phân tích dữ liệu đang trở thành vũ khí không thể thiếu cho các doanh nghiệp trong việc tối ưu hóa chiến lược kinh doanh trên TMĐT. Velasboost – một thương hiệu Việt Nam chuyên kinh doanh các sản phẩm công nghệ trên nhiều sàn TMĐT là ví dụ điển hình cho việc áp dụng thành công dữ liệu trong quản lý kinh doanh.

Bên cạnh chất lượng sản phẩm đã được khẳng định, việc sử dụng các công cụ phân tích thị trường đã giúp doanh nghiệp nắm bắt xu hướng, đánh giá chính xác nhu cầu của khách hàng, và phán đoán động thái từ đối thủ. Điều này cho phép họ không chỉ tối ưu hóa quy trình sản xuất mà còn dự báo chính xác nhu cầu tăng cao trong các giai đoạn đặc biệt như mùa du lịch hay dịp lễ lớn.

Sự linh hoạt trong việc điều chỉnh chiến lược dựa trên dữ liệu đã tạo nên sự khác biệt lớn. Thay vì dựa vào cảm tính hay kinh nghiệm, việc sử dụng dữ liệu một cách thông minh đã giúp doanh nghiệp phân chia sản phẩm theo từng nhóm ngắn hạn, trung hạn và dài hạn, từ đó xây dựng những chiến dịch bán hàng phù hợp. Ngoài ra, việc phân tích dữ liệu đối thủ cạnh tranh cho phép thương hiệu nhận diện những đối thủ tiềm ẩn và đưa ra các chiến lược để vượt qua. Đây chính là yếu tố giúp doanh nghiệp luôn giữ vững vị thế của mình trên sàn TMĐT.

Anh Lê Hải Vũ – Giám đốc điều hành và nhà sáng lập Velasboost chia sẻ: “Velasboost sử dụng Metric bởi chúng tôi tập trung 100% vào kinh doanh TMĐT. Khi sử dụng công cụ này, chúng tôi phân tích được cơ hội thị trường, biến động giá hay doanh số của những sản phẩm trong cùng ngành; từ đó đưa ra các quyết định sản xuất, bán hàng phù hợp. Dựa vào số liệu, có thể phỏng đoán được cách thức kinh doanh từ đối thủ, từ đó tránh các quyết định sai lầm

Số liệu giúp chúng tôi biết được sự tăng trưởng của thị trường, từ đó nắm được sự ảnh hưởng tới các sản phẩm liên quan. Ví dụ các dịp cuối năm, du lịch thì thường các sản phẩm pin dự phòng bán sẽ rất chạy… từ đó có sự chuẩn bị sẵn sàng tồn kho hoặc đặt sản xuất thêm mẫu mới. Đồng thời, khi nhìn vào khoảng giá phổ biến, giúp chúng tôi đánh giá được phân khúc khách hàng, từ đó lựa chọn sản phẩm, chương trình bán và kế hoạch marketing đúng”.

Không chỉ dừng lại ở việc phân tích xu hướng và đối thủ cạnh tranh, dữ liệu còn giúp các doanh nghiệp Việt tìm kiếm những kênh bán hàng tiềm năng để mở rộng thị trường.

“Phân tích dữ liệu ngoài việc đánh giá sản phẩm, giá thành, khách hàng, nó còn giúp đánh giá cơ hội thị trường, từ đó có thể mở rộng sang kênh bán tương tự, với cơ hội thành công cao”, nhà sáng lập Velasboost khẳng định.

Tương lai của thương hiệu Việt trên TMĐT

Trong bối cảnh thị trường TMĐT đang ngày càng phát triển, các doanh nghiệp Việt hoàn toàn có khả năng cạnh tranh sòng phẳng với các đối thủ quốc tế. Điều này phụ thuộc vào việc họ có biết tận dụng các công cụ phân tích dữ liệu để nắm bắt xu hướng và tối ưu hóa chiến lược kinh doanh hay không. Việc ứng dụng dữ liệu không chỉ giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định chính xác mà còn mở ra những cơ hội mới trong việc mở rộng thị trường và nâng cao khả năng cạnh tranh.

Trong bối cảnh thị trường ngành bia đối mặt với khó khăn từ hành vi thắt chặt chi tiêu của người tiêu dùng và siết chặt của nghị định 100, vẫn có một số doanh nghiệp đạt mức tăng trưởng ấn tượng nhờ vào chất lượng sản phẩm, ứng dụng Big Data và xây dựng chiến lược kinh doanh nhạy bén, bắt kịp xu thế tiêu dùng.

Sự phát triển mạnh mẽ của thị trường thương mại điện tử Việt Nam

Thị trường thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam đã chứng kiến sự phát triển vượt bậc trong nhiều năm trở lại đây. Theo báo cáo quý I/2024 của Metric, tổng doanh thu trên 5 sàn bán lẻ trực tuyến đã tăng 78,69% so với cùng kỳ 2023. Đặc biệt, ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) tiếp tục cho thấy sự phát triển ổn định khi đạt tổng doanh thu 23 nghìn tỷ đồng, tăng 57%.

Trong các mặt hàng tiêu dùng nhanh, bia – nhóm sản phẩm tưởng như khó kinh doanh trên các sàn TMĐT do đặc thù ngành hàng hạn chế độ tuổi và chính sách thắt chặt trên các nền tảng TMĐT, vẫn thể hiện những dấu hiệu khả quan về tiềm năng phát triển. Trong 5 tháng đầu năm 2024, đồ uống có cồn đem về hơn 90 tỷ cho các nhà bán, tăng trưởng 7% so với cùng kỳ 2023. Sự phát triển này phần lớn nhờ vào sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng và xu hướng mua sắm trực tuyến của khách hàng.

Người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng việc mua sắm trực tuyến do sự đa dạng và tính tiện lợi của dịch vụ giao hàng, đặc biệt với những mặt hàng có trọng lượng lớn như bia. Hành vi tiêu dùng của khách hàng cũng có xu hướng thay đổi rõ rệt: đã uống rượu bia thì không lái xe cùng, tiêu thụ đồ uống có cồn tại nhà, … cũng là điều kiện thuận lợi để các thương hiệu bia đẩy mạnh kênh bán hàng trực tuyến.

Anh Nguyễn Sơn – nhân viên văn phòng ở Hà Nội chia sẻ: “Trước khi việc thổi nồng độ cồn khi tham gia giao thông diễn ra, tôi rất hay tụ tập anh em bạn bè ở quán bia sau mỗi giờ tan ca. Tuy nhiên, kể từ khi có quy định, anh em chúng tôi chuyển địa điểm ăn uống về nhà, vừa an toàn vừa ấm cúng. Tôi hay lựa chọn đặt mua bia trên các sàn TMĐT vì tiện lợi, đỡ phải mang vác và có nhiều ưu đãi”.

Thương mại điện tử – Sân chơi hấp dẫn cho các thương hiệu kinh doanh và sản xuất bia

Thị trường cung ứng bia truyền thống gặp nhiều khó khăn với những quy định mới và thói quen mới của người tiêu dùng, các doanh nghiệp phải đối diện với những thách thức để đạt mục tiêu tăng trưởng. Giữa bối cảnh đó, TMĐT là một “mảnh đất” đầy tiềm năng. HABECO – một trong những thương hiệu bia lâu đời và uy tín tại Việt Nam, đã ghi nhận mức tăng trưởng đáng kinh ngạc: 6 tháng đầu năm 2024 sản lượng tăng gấp gần 2 lần so với cùng kỳ 2023. Đây là sự phát triển ấn tượng, minh chứng cho chiến lược kinh doanh nhạy bén bắt kịp xu thế tiêu dùng hiện đại của HABECO.

Anh Phạm Bảo Trung – Giám đốc kinh doanh của Nền tảng dữ liệu TMĐT Metric đã phân tích 2 yếu tố thành công của thương hiệu khi tham gia kênh bán thương mại điện tử: “Yếu tố đầu tiên, cũng là yếu tố quan trọng nhất chính là thương hiệu và sản phẩm. Nền tảng thương hiệu vững chắc, sản phẩm chất lượng là yếu tố tiên quyết để khách hàng cân nhắc mua sản phẩm thông qua nền tảng TMĐT.” Sở hữu hàng loạt sản phẩm quốc dân như Bia Hà Nội, Bia Hơi Hà Nội, Bia Trúc Bạch, HABECO đã chủ động xây dựng các giải pháp thị trường hiệu quả để tiến vào sân chơi TMĐT, khai thác cơ hội tiềm năng trên nền tảng này.

Yếu tố thứ hai chính là sự nắm bắt và thích ứng nhanh nhạy với các xu hướng của thị trường và chuyển biến trong nhu cầu của khách hàng trên TMĐT. TMĐT là nền tảng có tính cạnh tranh cao và tốc độ thay đổi chóng mặt. Đâu là thời điểm nhu cầu mua sắm của khách hàng tăng lên và là thời cơ để thương hiệu bứt phá? Dữ liệu chính là “chìa khoá” để thương hiệu mở ra “cánh cửa” tăng trưởng.

Theo Metric – nền tảng số liệu Ecommerce tiên phong cung cấp giải pháp tổng hợp và phân tích dữ liệu thương mại điện tử, các sự kiện đặc biệt như Tết Nguyên Đán và các giải bóng đá quốc tế lớn như EURO chính là những thời điểm nhu cầu mua sắm các sản phẩm đồ uống có cồn trên sàn TMĐT tăng lên. Nắm bắt xu hướng tiêu dùng này, thương hiệu có thể nhanh chóng đưa ra những chiến lược, kế hoạch thực thi kịp thời, hiệu quả, nắm bắt “cơ hội vàng” để bứt phá.

Thị trường đồ uống cung ứng bia trên TMĐT được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng trong tương lai. Để gia nhập sân chơi này một cách hiệu quả, bên cạnh yếu tố tiên quyết phát triển sản phẩm và thương hiệu, việc chú trọng sử dụng Big Data và AI để phân tích thị trường sẽ giúp doanh nghiệp xác định chiến lược kinh doanh, nắm bắt cơ hội, thực hiện những chiến dịch truyền thông tiếp thị hiệu quả để đạt mục tiêu tăng trưởng.

Trong bối cảnh thương mại điện tử (TMĐT) ngày càng phát triển, khả năng nắm bắt và sử dụng hiệu quả dữ liệu trở thành yếu tố quyết định thành công cho nhà bán hàng. Nhóm sản phẩm giày bóng đá trên Shopee đã ghi nhận sức mua mạnh mẽ, trở thành một trong những mặt hàng nổi bật trong giai đoạn tháng 8 tháng 9. Với sự hỗ trợ từ eReport, nhà bán đã có thể tối ưu hóa chiến lược kinh doanh và đạt được doanh thu ấn tượng ngay trong mùa mua sắm cao điểm.

Thị Trường Tiềm Năng và Phân Khúc Giá Phù Hợp

Theo thống kê từ eReport, Shopee hiện đang là sàn TMĐT dẫn đầu về nhóm sản phẩm giày bóng đá trên 5 nền tảng eCommerce lớn nhất tại Việt Nam hiện nay (Shopee, Lazada, Tiki, Tiktok Shop, Sendo), đạt doanh thu lên đến 138 tỷ đồng (từ 01/04/2023 – 31/03/2024) – chiếm 90,5% thị phần. Với khả năng kiếm tiền nhanh chóng, Shopee chắc chắn là sân chơi lý tưởng để các nhà bán ngành hàng thể thao tận dụng. 

Giá trị trung bình cho một đơn hàng giày bóng đá rơi vào khoảng 185.000 VNĐ. Nhìn vào biểu đồ, sản lượng bán tập trung nhiều nhất trong khoảng từ 100.000 đến 200.000 VNĐ. Điều này cho thấy nhu cầu mua giày tập trung chủ yếu ở phân khúc giá rẻ. Từ số liệu này, nhà bán có thể nhập hàng ở mức giá tương đương để tối đa hóa doanh số và tiếp cận được đúng tệp khách hàng nhất. 

Tuy nhiên, phân khúc giá 200.000 – 500.000 cũng đạt thị phần không quá chênh lệch. Những khách hàng có niềm đam mê đặc biệt với trái bóng tròn, lịch đi đá bóng đều đặn mỗi tuần thì một đôi giày tốt, có thể sử dụng lâu dài chắc chắn là lựa chọn của họ. Đây là phân khúc đầy tiềm năng nếu nhà bán có được 1 chiến dịch quảng bá xuất sắc trên sàn TMĐT. 

Thời Điểm Vàng và Chiến Lược Marketing

Dữ liệu không chỉ giúp nhà bán lựa chọn thị trường phù hợp, nắm bắt xu hướng giá mà còn phát hiện thời điểm vàng để đẩy mạnh kinh doanh. Theo biểu đồ doanh số và sản lượng bán ra trên eReport, giày bóng đá thường được tiêu thụ mạnh nhất vào tháng 9, tháng 10. Đây là thời điểm chuyển mùa, khi thời tiết mát mẻ hơn và các hoạt động thể thao ngoài trời trở nên phổ biến. Hơn nữa, mùa tựu trường cũng là lúc học sinh, sinh viên có xu hướng tham gia thể thao nhiều. Các giải bóng đá lớn như Ngoại hạng Anh, Champions League, và La Liga cũng bắt đầu khởi tranh, khuyến khích fan hâm mộ đầu tư nhiều hơn cho sở thích của mình.

Nhà bán có thể tận dụng giai đoạn này để triển khai chiến dịch marketing hấp dẫn, từ khuyến mãi giảm giá đến các chương trình kích cầu mua sắm. Việc sử dụng công cụ quảng cáo trên sàn như Flash Sale, Combo khuyến mãi hay Free Shipping sẽ giúp tăng cường sự thu hút và kích thích nhu cầu mua hàng.

Phân Tích Thương Hiệu và Chiến Lược Sản Phẩm

Ngoài ra, eReport còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về thị phần các thương hiệu, giúp nhà bán có thể điều chỉnh chiến lược nhập hàng phù hợp với xu hướng thị trường. Ví dụ, dù đứng ở vị trí thứ 7/10 về doanh thu, thương hiệu giày Thượng Đình lại nằm trong top 2 sản lượng bán ra. Điều này chứng minh sản phẩm của Thượng Đình dù không có giá trị cao nhưng vẫn rất phổ biến và có sức mua lớn. Ngược lại, Nike là thương hiệu quốc tế danh tiếng nhưng số sản phẩm bán ra lại không lọt top đầu, lý do vì giá thành sản phẩm cao hơn so với mức giá trung bình mà người tiêu dùng sẵn sàng chi trả.

Từ những dữ liệu được phân tích, nhà bán có thể đưa ra quyết định nhập hàng dựa trên sự cân đối giữa hàng nội địa và ngoại nhập, đảm bảo phù hợp với thị hiếu và túi tiền của người tiêu dùng. 

Đồng thời, việc theo dõi trào lưu trên mạng xã hội cũng giúp nhà bán nắm bắt kịp thời những xu hướng mới để điều chỉnh danh sách sản phẩm và chiến lược marketing. Ví dụ, cơn sốt giày Thượng Đình năm 2023 đã bất ngờ bùng nổ, sau khi hình ảnh giày mà rapper Hiếu Thứ Hai và nhóm Gerdnang đi bị nhầm lẫn thành giày của thương hiệu, khiến sản phẩm này “cháy hàng” trên các sàn TMĐT.

Cải Thiện Hiệu Quả Kinh Doanh và Trải Nghiệm Khách Hàng

Một yếu tố khác mà eReport mang lại là khả năng theo dõi shop bán chạy và sản phẩm được ưa chuộng nhất trên sàn. Doanh nghiệp có thể học hỏi và áp dụng chiến lược sắp xếp gian hàng, tối ưu hóa hình ảnh sản phẩm, và nâng cao trải nghiệm người mua. Việc hiểu rõ yếu tố thành công từ những shop hàng đầu là cơ sở để nhà bán cải thiện hiệu quả kinh doanh của mình.

Ngoài ra, eReport còn cung cấp thông tin về tỷ lệ shop Mall và shop thường. Doanh nghiệp dựa vào thông tin này để đưa ra quyết định có nên nâng cấp gian hàng hay không. Quyết định chính xác sẽ ảnh hưởng tích cực đến hình ảnh thương hiệu và doanh số của cửa hàng.

eReport đã chứng tỏ giá trị của mình khi giúp các nhà bán hàng tận dụng tối đa cơ hội kinh doanh trên sàn TMĐT. Từ việc nắm bắt xu hướng thị trường, xác định thời điểm bán hàng, đến phân tích thương hiệu và tối ưu hóa chiến lược sản phẩm, eReport thực sự là một công cụ đắc lực. Không chỉ cung cấp dữ liệu, eReport còn giúp nhà bán hàng hiểu rõ và áp dụng các chiến lược phù hợp để đạt được thành công bền vững.

Với sự hỗ trợ của eReport, nhà bán hàng không còn phải lo lắng về việc thiếu thông tin hay mất phương hướng trong kinh doanh. Thay vào đó, họ có thể tự tin đưa ra các quyết định dựa trên dữ liệu thực tế và nắm bắt chính xác những cơ hội mà thị trường mang lại. Đây là chìa khóa giúp nhà bán thành công trên con đường kinh doanh trực tuyến.

2023 đi qua với 1 loạt thách thức: ảnh hưởng của Covid-19 vẫn còn nặng nề; bất ổn địa chính trị ảnh hưởng đến các tuyến giao thương quốc tế; chuỗi cung ứng toàn cầu đứt gãy cục bộ; thương mại và đầu tư sụt giảm; nợ công tăng mạnh; kinh tế thế giới phục hồi chậm và không đều,… Những “cơn gió ngược chiều” ở cả quốc tế lẫn nội địa đã đẩy tình trạng đầy biến động đến toàn nền kinh tế. Tuy nhiên, giữa bức tranh xám ảm đạm, vẫn có những điểm sáng tích cực. Trong đó, Ecommerce với từng bước tiến chậm mà chắc đang đóng góp không nhỏ vào sự phát triển chung.

Theo Sách trắng TMĐT Việt Nam năm 2022, thị trường TMĐT Việt Nam đạt nhiều kết quả ấn tượng. Nếu như 2017, TMĐT bán lẻ Việt Nam mới chỉ đạt 6,2 tỷ USD, đến năm 2018, con số này đã chạm 8,06 tỷ USD (tăng 30%). Và đạt 16,4 tỷ USD năm 2022. Báo cáo từ Metric dành cho thị trường sàn bán lẻ trực tuyến nội địa cho thấy, tổng doanh thu 9 tháng đầu năm 2023 ở 5 sàn TMĐT lớn nhất tại Việt Nam hiện nay (Shopee, Lazada, Sendo, Tiki, Tiktok Shop) đã cao hơn cả năm 2022 là 7%, tương đương hơn 10 nghìn tỷ đồng. Theo dự kiến, tốc độ tăng trưởng doanh số của cả năm 2023 so với 2022 là hơn 48% (*), một con số ý nghĩa giữa đầy rẫy khó khăn của 2023. Tính đến nay, TMĐT đã chiếm gần 70% tỉ trọng của nền kinh tế số (Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ năm 2023 và kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm 2024 của Cục TMĐT & KTS).

Sản phẩm đầu tiên của chúng tôi – Công ty Cổ phần Khoa học Dữ liệu, không phải Metric, mà là Mua thông minh (Beecost) – tiện ích giúp người mua hàng phát hiện những khuyến mại ảo và xem lịch sử giá bán sản phẩm. Ngay trong tuần đầu tiên ra mắt năm 2019, tiện ích đã có 5.000 người sử dụng và đến nay đã cán mốc 60 triệu lượt người sử dụng hàng tuần, hỗ trợ hơn 10 triệu lượt mua sắm hàng tháng.  

Năm 2020, khi đại dịch Covid-19 xuất hiện, thói quen tiêu dùng của người dân dịch chuyển sang online, chúng tôi nhanh chóng nắm bắt tình hình và ngày 31/3/2020, tài liệu Excel báo cáo đầu tiên được đội ngũ sáng lập hoàn thành, gồm các trường thông tin cực kỳ cơ bản: Ngành hàng, Tên sản phẩm, Link Shopee, Giá bán, Ngày đăng, Số đơn bán 7 ngày gần đây, Số đơn bán 1 tháng gần đây, Số đơn bán 3 tháng gần đây, Số đơn 6 tháng gần đây. Với mức giá vài triệu đồng mỗi bản báo cáo, chúng tôi đã có sự ủng hộ từ hơn 10 khách hàng đầu tiên đang là nhà bán trên các sàn TMĐT. Sau gần 3 tháng làm việc cật lực, chúng tôi vẫn nhớ như in ngày 18/6/2020, ngày mà nền tảng Metric với giao diện dashboard trực quan dành cho những người làm Marketing, nhà bán hàng, chủ doanh nghiệp muốn theo sát thị trường, chính thức đi vào hoạt động.

Tâm niệm lớn: đồng hành cùng thị trường để kinh doanh TMĐT tại Việt Nam thông minh hơn, có chiến lược hơn bằng phân tích dữ liệu. Song chúng tôi vẫn luôn thử nghiệm bằng những bước nhỏ, để sản phẩm và những điều chỉnh thật sự hữu ích, kể được những thông tin cấp thiết của thị trường mà doanh nghiệp cần trước khi bung nở mạnh mẽ. Như cách mà Metric khởi thành, một tài liệu excel vài trăm dòng đã giúp chúng tôi ứng biến nhanh chóng với sự thay đổi của thị trường, cũng là cơ sở để đội ngũ sáng lập xây dựng chiến lược dài hạn hơn cho dòng sản phẩm mới dành cho doanh nghiệp. Từ kinh nghiệm của mình, chúng tôi tin rằng mặc cho những khó khăn, nếu doanh nghiệp nhanh nhạy đón đầu thị trường với quyết định kinh doanh chính xác, vẫn có thể lèo lái cả tập thể vượt sóng gió thành công.

Trong 2 năm đầu tiên từ khi Metric bắt đầu được xây dựng, chúng tôi tập trung 90% nguồn lực vào phát triển sản phẩm, tối ưu các bộ tính toán và phương thức thống kê dữ liệu thị trường. Bởi chúng tôi tin rằng nguồn số liệu đầy đủ, chính xác chính là cơ sở vững chắc nhất cho mọi quyết định kinh doanh. Từng bước, Metric tiếp tục nâng cấp giao diện công cụ phân tích cơ bản trên trang metric.vn. Mở rộng phạm vi dịch vụ với giải pháp Enterprise cho doanh nghiệp lớn với nhu cầu về dữ liệu thị trường sâu hơn như: Đánh giá sản phẩm của khách hàng, Kiểm soát giá,… Đồng thời, vẫn nỗ lực phối hợp cùng Trung tâm Phát triển Thương mại Điện tử (Cục TMĐT & KTS – Bộ Công Thương) và Hiệp hội TMĐT Việt Nam VECOM tham gia hoạt động tại khắp địa phương trên cả nước nhằm giới thiệu và hỗ trợ các doanh nghiệp tăng cường sức cạnh tranh trên nền tảng Ecommerce bằng phân tích dữ liệu.

Giải thưởng Đón đầu xu thế (InnoTrend Establishment Award) trong khuôn khổ chương trình Thách thức đổi mới sáng tạo Việt Nam; Best Sollution Award trao bởi VECOM hay Giải nhì hạng mục Công nghệ số Triển vọng của Nhân tài Đất Việt trong năm 2023. Là những công nhận quý giá của giới chuyên gia về tính ứng dụng và tính hiệu quả mà Metric có thể đem lại. Để chúng tôi nhìn lại chính mình, tiếp tục nỗ lực từng ngày, cải tiến sản phẩm và chất lượng dịch vụ. Như cách mà từng thành viên trong đội ngũ Metric đã cần mẫn tích góp 800 tỉ điểm dữ liệu của 5 sàn TMĐT lớn nhất Việt Nam, 100 ngàn + website TMĐT… , đóng góp sức nhỏ vào sự tăng trưởng hữu hình của gần 1000 thương hiệu mà chúng tôi có cơ hội đồng hành.

Song có lẽ đáng tự hào hơn tất cả, chính là việc chúng tôi nhận được sự tin tưởng về kho dữ liệu do tập thể 40 thành viên chung tay vun đắp, về giá trị của việc ứng dụng Phân tích dữ liệu Bigdata vào vận hành kinh doanh, đặc biệt trong bối cảnh đầy khó khăn chúng ta vừa đi qua.

Dự báo về một năm 2024 đầy thách thức ngập tràn trên khắp các kênh tin tức. Liệu ta nên nằm im đợi bão qua hay ứng biến để tăng trưởng?

Chúng tôi tin rằng thách thức luôn hiện hữu kể cả trong bối cảnh có nhiều cơ hội nhất! Nghĩa là, chỉ khi ta nắm bắt kịp thời và “xử lý” khéo léo, cơ hội mới thực sự trở nên có giá trị. Và điều này, chưa bao giờ 100% dựa vào may mắn hay án binh bất động mà có được. 

Bạn thấy đấy, chúng ta vẫn đang sở hữu tốc độ phát triển TMĐT thần tốc trong khu vực Đông Nam Á và trên thế giới với quy mô thị trường tăng trưởng ổn định. Thói quen mua sắm qua mạng của người tiêu dùng thành hình rõ nét hơn bao giờ hết. Và nhà bán trên sàn TMĐT ngày càng chuyên nghiệp với những bước đi được tính toán ngày một kỹ lưỡng hơn. Trong khi 2023 chứng kiến khoảng 100 ngàn nhà bán dừng hoạt động (không có đơn bán) (*). Nghĩa là những nhà bán không có sự đầu tư kỹ lưỡng trong chiến lược kinh doanh, hoặc hành động theo cảm tính mà không dựa trên cơ sở thực tế nào, sẽ buộc phải dừng chân. Vì vậy, quyết định đường hướng kinh doanh nhanh, chính xác càng trở thành yếu tố tiên quyết cho sự sống còn của doanh nghiệp.

Thêm liều tích cực cho năm mới rộn rã, ngày đầu năm đội ngũ Metric đã đặt ra nhiều mục tiêu mới: Giảm thiểu độ trễ cập nhật nhật dữ liệu vào hệ trống phân tích Metric.vn xuống còn 1 ngày; Phát triển thêm sản phẩm mới như Price Alert; đồng thời tiếp tục duy trì độ phủ dữ liệu >90%… Tin tưởng rằng, đây cũng là những giá trị mới mẻ sẽ giúp ích hiệu quả hơn, tiếp sức mạnh mẽ hơn cho thương hiệu và doanh nghiệp. Những thay đổi này sẽ được chúng tôi cập nhật liên tục trong năm nay.

2024, Metric đã rất sẵn sàng!

Hà Thanh Tùng

Chủ tịch HĐQT, Đồng sáng lập

(*) Số liệu trích từ Báo cáo toàn cảnh thị trường sàn Bán lẻ trực tuyến 2023 và Dự báo 2024 do Metric thực hiện, dự kiến phát hành đầu tháng 01/2024.

Cuối năm là thời điểm vàng đối với các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực điện máy khi doanh số có thể đạt bằng một nửa cả năm với chỉ bằng 1/4 thời gian. Vậy làm sao để xây dựng kế hoạch kinh doanh chính xác để tận dụng cơ hội này?  

Ngành hàng điện gia dụng lạc quan dịp cuối năm

Trong mùa mua sắm dịp cuối năm, tủ lạnh, máy giặt, máy lọc không khí,… đang là những món đồ điện gia dụng đứng đầu trong danh sách cần sắm sửa của nhiều gia đình Việt. Đây là kết quả khi nền kinh tế có dấu hiệu phục hồi và vòng tuần hoàn thay mới bắt đầu trở lại.   

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, mỗi gia đình chi trung bình 8,4 triệu cho các thiết bị điện gia dụng trong năm 2023. Đồng thời hiện nay, mặt hàng này cũng chiếm 9% tổng gói tiêu dùng cá nhân cho người Việt. Ngành hàng gia dùng cũng đúng thứ 4 trong 11 nhóm ngành hàng chính về quy mô tiêu dùng. Đánh giá về triển vọng của ngành hàng này, nhiều chuyên gia đánh giá đầy tích cực khi thu nhập người tiêu dùng ngày càng tăng cao khiến yêu cầu về chất lượng mẫu mã nhiều hơn.

Năm 2023, Thiết bị điện gia dụng của Việt Nam có thể đạt doanh thu gần 200,000 tỷ đồng (báo cáo của công ty nghiên cứu thị trường Statista). Hàng năm, tỷ lệ tăng trưởng của ngành hàng đạt mốc 5,15% (CAGR 2023 – 2028).

Cuối năm được coi là mùa mua sắm cuối năm của các gia đình Việt. Với phần đông khách hàng ở phân khúc trung cấp, những mặt hàng cần mua thường phải thật sự cần thiết với căn nhà của họ, xứng đáng với giá tiền vì đó là khoản thu nhập họ tích cóp trong cả một năm trời. Người tiêu dùng cân nhắc giữa từng các thương hiệu khác nhau, đồng thời tìm kiếm nơi nào có mức bán rẻ nhất trên cả thị trường online và thị trường offline. 

Chính vì vậy, các nhà phân phối, nhà sản xuất cần thực sự nhạy bén trong việc nghiên cứu thị trường, lựa chọn sản phẩm để đưa tới tay người tiêu dùng. Bởi chỉ 1 sai sót trong chiến lược kinh doanh, doanh nghiệp sẽ bỏ lỡ mùa mua sắm cuối năm, thậm chí còn mang đến tác dụng ngược.   

Xây dựng chiến lược kinh doanh chính xác cho mùa mua sắm cuối năm

V là 1 đối tác của Metric hoạt động trong lĩnh vực phân phối các thiết bị điện gia dụng. Để xây dựng một kế hoạch kinh doanh chính xác, doanh nghiệp đã quyết định dựa trên cơ sở số liệu của quý IV/2022. Đầu tiên, V tìm hiểu mức độ tăng trưởng của mùa mua sắm cuối năm so với các tháng trước đó. Thông tin sẽ giúp doanh nghiệp dự đoán được dung lượng của thị trường vào thời điểm này.

Doanh số quý IV/2022 của ngành hàng đạt mốc 3.133 tỷ đồng, tăng trưởng 12% so với quý III/2022, đồng thời số lượng bán cũng tăng 13%. Nếu áp dụng mức tăng trưởng này vào năm 2023, với 5.182 tỷ doanh thu đạt được trong quý III thì 3 tháng cuối năm, số tiền mà ngành hàng điện máy mang lại cho các doanh nghiệp trên 4 sàn TMĐT (Shopee, Tiki, Lazada, Sendo) dự báo đạt mức 5.803 tỷ đồng. Phân tích được quy mô thị trường, V sẽ xác định được khả năng sinh lời, lợi thế cạnh tranh và thị phần của thương hiệu.

Bước 2, tìm kiếm nhóm sản phẩm tăng trưởng tốt nhất. Trong mùa mua sắm năm 2022, Thiết bị điện gia dụng nhỏ và Thiết bị điện gia dụng lớn là 2 ngành hàng có tốc độ tăng trưởng tốt nhất so với quý trước đó. Cụ thể, Thiết bị điên gia dụng nhỏ đạt 1.265 tỷ đồng, Thiết bị đạt gia dụng lớn đạt 430.8 tỷ đồng, lần lượt tăng trưởng 18% và 24% so với quý trước đó. Đây cũng là 2 ngành hàng được dự đoán tiếp tục bán chạy vào thời điểm cuối năm 2023. V tiếp tục tục tìm kiếm các sản phẩm xu hướng thuộc 2 ngành hàng này trên Metric. Trong đó, robot hút bụi hay máy lọc không khí đang nhận được sự quan tâm của người tiêu dùng. Xác định tính năng, mẫu mã và khoảng giá là các bước cuối cùng để doanh nghiệp bắt đầu lập kế hoạch nhập hàng.

Kết quả cho thấy, V đang kinh doanh tốt trong 2 tháng đầu quý IV của năm 2023. Dự báo trong những lễ mua sắm tới đây như Noel, tết dương lịch, tết âm lịch,… khi nhu cầu dọn nhà của người dân tăng cao, các  sản phẩm như robot hút bụi của V srx tiếp tục bán chạy.

Metric hy vọng số liệu thị trường do Metric cung cấp sẽ hỗ trợ hữu hiệu cho các nhà bán trong quá trình phân tích thị trường trên các kênh Thương mại Điện tử.

Thị trường sách ảm đạm đã khiến nhiều nhà xuất bản gặp khó. Tuy nhiên, 1 doanh nghiệp đã vượt qua cơn bão này bằng cách lựa chọn sản phẩm đúng và lên chiến lược giá hợp lý.

Thị trường sách trên các sàn TMĐT vẫn còn nhiều thách thức 

Năm 2022 – 2023 được coi là khoảng thời gian hồi phục tại nhiều lĩnh vực kinh tế sau khi trải qua đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, ngành hàng sách lại không hề lạc quan như vậy. Thực tế cho thấy, tại thị trường sách truyền thống, không nhiều đầu sách có sự bứt phá về mặt doanh số. Các công ty sách, các nhà xuất bản,… đa số đều phát hành số lượng “khiêm tốn” trên mỗi đầu sách để hạn chế sự tồn kho. Bởi theo nghiên cứu, nhu cầu về sách trong năm 2022 đã có sự suy giảm.

Những cuốn sách kén người đọc thường chỉ có số lượng in chỉ từ 500 – 1000 cuốn, còn trung bình trong khoảng 1000 – 2000 cuốn. Điều này tạo nên 1 vòng lặp nghịch lý: với nguồn giấy khan hiếm, mức giá nguyên liệu giấy tăng liên tục thì việc phát hành số lượng thấp khiến giá bìa tăng cao. Trong bối cảnh người tiêu dùng đang “thắt lưng buộc bụng” trong giai đoạn kinh tế khó khăn, chỉ chi cho các khoản thiết yếu thì để họ bỏ tiền ra mua sách sẽ không còn dễ dàng như trước.  

Dấu hiệu nhận thấy sự khó khăn của ngành sách chính là việc các công ty, nhà sách, nhà xuất bản,… tổ chức liên tục chương trình xả kho – đẩy hàng tồn với tần suất ngày càng tăng. Dường như quanh năm, độc giả có thể bắt gặp 1 chương trình xả kho hoặc sách đồng giá cả ở offline và nền tảng online. 

Đồng thời, các nền tảng sách nói phát triển mạnh mẽ cũng đã ảnh hưởng không ít tới thị trường sách giấy. Mặc dù là thị trường mới hình thành nhưng doanh thu của sách nói đã đạt gần 100 tỷ đồng (báo cáo của Cục Xuất bản, In và Phát hành thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông).

Cũng theo thống kê của Cục Xuất bản, In và Phát hành, số đầu sách giấy in mới trong năm 2022 đã giảm tới 13%. Lựa chọn sách để in đã là một bài toán khó, lên chiến lược giá để ra mắt thị trường lại càng khó khăn hơn. Giữa bối cảnh thị trường còn nhiều thách thức, nhiều đối thủ cạnh tranh và nhất là khi sách chưa bao giờ là mặt hàng thiết yếu, việc đặt giá không phù hợp sẽ khiến viễn cảnh tồn kho xảy ra cực kỳ cao.

Xây dựng Chiến lược giá xâm nhập phù hợp với thị trường

Doanh nghiệp A là một đối tác của Metric hoạt động trong lĩnh vực phát hành sách. Không nằm ngoài khó khăn chung của thị trường, A cũng phải đối mặt với nhiều thách thức trong năm 2022: các đầu sách mới không mang lại doanh thu như kế hoạch, sách sản xuất số lượng ít nên chi phí vận hành cao đồng thời gặp phải sự cạnh tranh gay gắt từ các dự án sách nói.

Bài toán được doanh nghiệp đặt ra lúc này chính là tìm một đầu sách đánh trúng nhu cầu hiện hữu của khách hàng, từ đó thúc đẩy doanh thu và mở rộng thị phần. Ngoài ra, sản phẩm này còn phải tránh đối đầu trực tiếp với nền tảng sách nói đang lên ngôi.

Sau nhiều phân tích trên Metric, doanh nghiệp nhận thấy dòng sách Mind Map phù hợp với những tiêu chí được đưa ra. Trong năm 2022, bất chấp khó khăn, sản phẩm này vẫn có một mức độ bán ổn định, đặc biệt tăng trưởng tốt trong khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 11. Đồng thời, với nội dung đa số là các bản đồ tư duy, rất khó để sách Mindmap chuyển thể sang được sách nói.

Dòng sách Mindmap mà doanh nghiệp quyết định xuất bản có mức giá nhập về là 190.000 đồng. Thông thường, để bù các chi phí và có lãi, doanh nghiệp sẽ đặt mức giá bìa gấp đôi giá nhập. Như vậy, với sản phẩm này, A quyết định bán với mức 380.000 đồng. Tuy nhiên, với tình hình kinh tế không quá khởi sắc, thương hiệu nhận thấy 380.000 vẫn là một mức giá khó tiếp cận đối với đa số các độc giả. 

Trên các sàn TMĐT lớn, mức giá phổ biến nhất cho dòng sách Mind Map là từ 100.000 – 150.000 đồng. Tuy nhiên, với giá nhập 190.000 đồng, doanh nghiệp không thể bán ra tại mức này. Khoảng giá phổ biến tiếp theo là từ 200.000 – 350.000. Mặc dù thấp hơn với dự định ban đầu, tuy nhiên nhận thấy nếu bán ngoài khoảng này, khả năng tiêu thụ sách sẽ cực kỳ thấp. Nếu xuất bản với số lượng ít để tránh tình trạng tồn kho, chi phí vận hành sẽ còn nâng cao hơn nhiều. Vì vậy, doanh nghiệp quyết định giảm mức giá bìa ban đầu từ 380.000 xuống còn 290.000.              

Kết quả, A thành công tiêu thụ được thành công sản phẩm, qua đó giữ vững doanh thu và thị phần trong mảng sách tham khảo. Qua case study của doanh nghiệp A, các nhà bán trên sàn TMĐT có thể áp dụng dữ liệu thị trường để tăng cường sức cạnh tranh trong một bối cảnh ảm đạm thông qua 2 yếu tố:

– Xác định đúng các sản phẩm đánh trúng mục tiêu của khách hàng và có thể tiêu thụ quanh năm

– Đặt mức giá phù hợp để có thể dễ dàng tiếp cận với người tiêu dùng.

Metric hy vọng số liệu thị trường Metric cung cấp sẽ hỗ trợ hữu hiệu cho các nhà bán trong quá trình đặt chiến lược giá thành công trên kênh Thương mại điện tử

1 Chiến lược kinh doanh đúng cần xây dựng trên nền tảng nghiên cứu thị trường chính xác. Tuy nhiên, với riêng ngành Mẹ & Bé trên nền tảng TMĐT, nghiên cứu thị trường không hề dễ dàng khi sản phẩm ảo, sản phẩm nhiễu xuất hiện tràn lan.

Ngành hàng Mẹ & Bé còn nhiều dư địa phát triển 

Theo báo cáo của Euromonitor, doanh thu sản phẩm Mẹ và Bé tại Việt Nam (bao gồm quần áo trẻ em, các sản phẩm dành riêng cho trẻ em và thực phẩm trẻ em) đạt khoảng 50.100 tỷ đồng trong năm 2021 và dự kiến mức độ tăng trưởng khoảng 7.3%/năm sẽ được duy trì trong giai đoạn từ 2021 – 2025. Nielsen ước tính, doanh thu của thị trường này có thể đạt quy mô 7 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng lớn. 

Không khó hiểu khi ngành hàng này nhận được nhiều đánh giá tích cực khi đang sở hữu 3 yếu tố làm động lực phát triển. Đầu tiên, theo báo cáo của Danso.org, mỗi ngày trung bình có 3887 trẻ em được sinh ra tại Việt Nam. Điều này đã tạo tiền đề để xây dựng lượng cầu ngày một lớn, qua đó trực tiếp mở rộng sân chơi cho các thương hiệu Mẹ & Bé.

Thứ hai, thu nhập bình quân nâng cao giúp năng chi tiêu tăng lên, người tiêu dùng ngày càng không “tiếc tay” với các sản phẩm dành cho bé. Cuối cùng, các kênh phân phối online phát triển mạnh đã thúc đẩy mạnh mẽ doanh thu ngành hàng này trong nhiều năm gần đây. 

Tuy nhiên, thị trường đang là nơi cạnh tranh vô cùng khắc nghiệt của nhiều thương hiệu lâu năm và tạo dựng được uy tín trong lòng khách hàng. Đồng thời, theo nghiên cứu của Euromonitor International về hành vi tiêu dùng của nhóm khách hàng cha mẹ Việt Nam cho thấy: những thương hiệu quốc tế (từ các nước Châu Âu, Úc, Mỹ,…) thường được ưa chuộng hơn bởi khả năng làm sạch mà không gây kích ứng cho da bé, người dân thành thị quan tâm nhiều hơn đến chất lượng sản phẩm trong khi người nông thôn chú trọng chủ yếu vào giá thành.

Nghiên cứu đúng được thị trường sẽ là yếu tố quan trọng nếu các doanh nghiệp muốn phát triển trong ngành hàng này. Tuy nhiên, trên nền tảng E-Commerce, công đoạn này không hề dễ dàng khi tình trạng đơn ảo, sản phẩm nhiều,… xuất hiện tràn lan.       

2 bước xác định đúng dung lượng thị trường ngành hàng Mẹ & Bé

S – 1 đối tác của Metric là nhà sản xuất ngành hàng Mẹ & Bé. Các sản phẩm của doanh nghiệp luôn hướng tới một mục tiêu là giúp các bà mẹ chăm sóc con một cách thông minh, khoa học và dễ dàng hơn. 

Là thương hiệu uy tín và lâu năm, sản phẩm của S đã hiện diện trên nhiều chuỗi hiệu thuốc và các cửa hàng Mẹ & Bé. Khi nền tảng E-Commerce ngày càng phát triển tại Việt Nam, doanh nghiệp cũng nhanh chóng quyết định đẩy mạnh kênh online với 3 mục đích: tăng trưởng doanh thu, mở rộng thị phần và luôn cập nhật xu hướng mới để không bị “lỗi thời”.

Với kinh nghiệm sẵn có từ hình thức kinh doanh truyền thống, S hiểu rằng trước khi bắt đầu hoạt động trên bất kỳ nền tảng mới nào cũng cần phải nghiên cứu thị trường kỹ càng. Tuy nhiên, doanh nghiệp nhận ra mọi báo cáo gửi về đều có sự sai lệch khi xuất hiện cả số liệu của sản phẩm quà tặng và các sản phẩm không liên quan. Việc xác định quy mô thực tế của thị trường không đúng, không nắm chắc được khoảng giá người tiêu dùng sẵn sàng chi trả,… đã khiến những kế hoạch kinh doanh của S đi chệch hướng ngay từ ban đầu. .

Vì vậy, doanh nghiệp sử dụng Metric giải quyết bài toán này. Đầu tiên, doanh nghiệp xác định đầy đủ các từ khóa sản phẩm đang xuất hiện trên nền tảng và được người tiêu dùng thường xuyên sử dụng. Ví dụ với sản phẩm Gạc răng miệng, S sẽ đồng thời tìm kiếm cả các từ khóa liên quan như gạc rơ lưỡi, rơ lưỡi, tưa lưỡi,… Chỉ khi xác định được chính xác các tên sản phẩm, doanh nghiệp mới xác định được đúng dung lượng thị trường.

Tiếp theo, để loại bỏ tình trạng đơn ảo, doanh nghiệp cần xác định được các nhà bán có sự tăng trưởng doanh thu bất thường. Ví dụ, một nhà bán đang có doanh thu trung bình 300 triệu/tháng, tuy nhiên ngay tháng sau đó đạt mức doanh thu 1 tỷ. Doanh nghiệp cần phân tích các yếu tố xoay quanh chiến lược kinh doanh của nhà bán đó, chẳng hạn tháng đó nhà bán ra mẫu sản phẩm mới, chiến dịch truyền thông đặc biệt,… Nếu không có bất kỳ yếu tố nào phù hợp thúc đẩy kinh doanh, doanh nghiệp có thể loại trừ các sản phẩm của nhà bán đó ra khỏi báo cáo thị trường. 

Kết quả, báo cáo thị trường được S thực hiện trên Metric đã sát với thị trường, từ đó tạo nền tảng giúp doanh nghiệp xây dựng những chiến lược kinh doanh chính xác. Các sản phẩm về chăm sóc răng miệng trẻ em của thương hiệu luôn nằm trong top 10 đem lại doanh thu cao nhất trên sàn Shopee và Lazada.