Sự chuyển mình của Livestream và Social Commerce: Khi người xem trở thành người mua

admin

2025-11-02T13:27:30

Trong kỷ nguyên số, ranh giới giữa giải trí và mua sắm đang tăng dần biến đổi. Livestream và Social commerce đã trở thành động lực tăng trưởng mạnh mẽ, định hình lại toàn bộ giao diện các sàn thương mại điện tử tại Việt Nam. Dữ liệu được tìm thấy, người tiêu dùng không chỉ tìm kiếm sản phẩm mà đang tìm kiếm kết nối trải nghiệm và mua sắm tức thời.

Nội dung chính

1. Livestream và social commerce đang thay đổi cách bán hàng

Theo dữ liệu từ Metric.vn , TikTok Shop hiện là một trong những sàn TMĐT tăng trưởng nhanh nhất, với đà tăng trưởng ấn tượng +69% doanh số, giúp thị phần mở rộng từ 30% lên 41%, khẳng định sức hút mạnh mẽ của mô hình “mua sắm hợp lý giải trí”. Quá trình tích lũy thu nhập trên TikTok Shop đã chứng tỏ tính hiệu quả vượt trội của hình thức thương mại cũng như hệ thống truyền thông mua sắm hình thức.

1.1. Định nghĩa và phạm vi: Social commerce and streaming tại thị trường TMĐT Việt Nam

Social commerce là hình thức giao dịch thương mại diễn ra trực tiếp trên các nền tảng mạng xã hội quen thuộc (như Facebook, TikTok, Zalo). Điểm khác biệt lớn nhất so với TMĐT truyền thống (E-commerce) là toàn bộ hành trình mua hàng, từ khám phá sản phẩm, cân nhắc, cho đến thanh toán đều được thực hiện ngay trong môi trường mạng xã hội, nơi người dùng dành phần lớn thời gian trực tuyến.

Trong đó, livestream chính là công cụ mạnh mẽ nhất của social commerce. Đây là hình thức bán hàng thông qua video trực tiếp, cho phép người bán tương tác, trình diễn sản phẩm, giải đáp thắc mắc và thúc đẩy quyết định mua hàng tức thời bằng các ưu đãi giới hạn thời gian. Chính sự tương tác trực quan và tốc độ này đã biến mua sắm qua livestream trở thành một thói quen phổ biến và không thể thiếu của người tiêu dùng Việt.

1.2. Vì sao liveshow trở thành thành “điểm” quan trọng

Sự bùng nổ của mua sắm qua livestream không phải là một hiện tượng nhất thời, mà là một bước tiến quan trọng, giải quyết những điểm yếu của thương mại điện tử truyền thống, bởi nó khắc phục được hai rào cản lớn nhất:

Thiếu tin cậy: trong TMĐT truyền thống, khách hàng chỉ có thể dựa vào ảnh tĩnh và mô tả sản phẩm. Ngược lại, livestream cho phép khách hàng nhìn thấy sản phẩm trực tiếp dưới nhiều góc độ, được người bán thử nghiệm hoặc mặc lên người, khiến người tiêu dùng có cảm nhận rõ ràng và chân thực hơn về sản phẩm.
Thiếu tương tác: livestream tạo ra một trải nghiệm mua sắm mang tính trực quan và được cá nhân hóa cao. Người mua có thể đặt câu hỏi và nhận câu trả lời ngay lập tức, làm tăng cảm giác kết nối và hứng thú. Chính yếu tố tương tác trực tiếp này là động lực then chốt thúc đẩy hành vi mua sắm qua livestream tức thời và hiệu quả.

>>> Xem thêm: 4 chiến lược khuyến mãi hiệu quả cuối năm 2025

2. Hành vi của người tiêu dùng và cơ chế ảnh hưởng của việc phát trực tiếp trong xã hội thương mại

Thành công trong lĩnh vực livestream và social commerce không chỉ dựa vào nền tảng công nghệ, mà quan trọng hơn là khả năng thấu hiểu hành vi và tâm lý của người mua sắm. Việc chuyển đổi từ TMĐT truyền thống sang social commerce đã hình thành những thói quen tiêu dùng mới, buộc các thương hiệu phải điều chỉnh chiến lược tiếp cận.

2.1. Thói quen quen với mua sắm mới

Khách hàng hiện đại không còn chỉ mua sắm theo danh sách đã định trước. Livestream đã định hình một kiểu mua sắm hoàn toàn khác biệt:

Mua sắm theo khám phá (Discovery Shopping): Thay vì chủ động tìm kiếm sản phẩm, người dùng bị thu hút bởi những nội dung trực tiếp: cách người bán giới thiệu, trải nghiệm thử sản phẩm, hay phản ứng của những người xem khác. Họ không chỉ “xem cho vui” mà dễ dàng bị thuyết phục mua hàng ngay trên livestream, chuyển từ “tìm kiếm để mua” sang “xem và mua ngay”.
Ưu tiên tốc độ và ưu đãi: Một trong những lý do lớn nhất khiến người dùng tham gia các buổi livestream là săn ưu đãi độc quyền, sản phẩm số lượng giới hạn hoặc quà tặng kèm hấp dẫn. Chính yếu tố “chỉ có trong phiên live này” khiến người xem ra quyết định cực nhanh. Theo thống kê từ nhiều chiến dịch, phần lớn đơn hàng được chốt trong vòng 5 phút kể từ khi sản phẩm được giới thiệu.

2.2. Yếu tố tác động để quyết định mua hàng qua Livestream

Thành công của mua sắm qua livestream nằm ở khả năng tác động sâu sắc vào tâm lý người mua hàng. Có ba yếu tố tâm lý chính được sử dụng triệt để trong livestream và social commerce để thúc đẩy hành vi chuyển đổi:

Review thực tế: Việc nhìn thấy hàng trăm người khác bình luận, mua hàng và đưa ra nhận xét tích cực trong thời gian thực tạo ra cảm giác tin cậy và sự xác nhận từ cộng đồng. Nó còn kích hoạt nỗi sợ bỏ lỡ (FOMO – Fear of Missing Out), khiến người xem cảm thấy phải mua ngay để không bị lạc hậu.
Tính khan hiếm và cấp bách: Các ưu đãi giới hạn thời gian như “Chỉ còn 10 suất”, “Ưu đãi chỉ trong 5 phút” là công cụ kích thích hành động mua hàng ngay lập tức. Tính cấp bách này ngăn chặn khách hàng có thời gian cân nhắc, chuyển quyết định từ lý trí sang cảm xúc.
Kết nối cá nhân: Khán giả cảm thấy họ đang được tương tác trực tiếp với người bán hoặc Người có ảnh hưởng (KOL/KOC) một cách chân thật, tạo cảm giác thân thiết và giảm khoảng cách với thương hiệu. Sự kết nối cá nhân này củng cố lòng tin và thúc đẩy giao dịch.

2.3. Thử nghiệm thiết lập cho thương hiệu: Chất lượng nội dung và bão hòa

Mặc dù livestream và social commerce mang lại cơ hội tăng trưởng đột phá, nhưng sự bùng nổ này cũng đi kèm với những thách thức lớn, buộc các thương hiệu phải thay đổi tư duy từ số lượng sang chất lượng.

Livestream thường xuyên nhưng chất lượng ngày càng suy giảm: khi mọi thương hiệu đều chạy theo số lượng phiên livestream hằng ngày hoặc hằng tuần, chất lượng nội dung và sự chuẩn bị kịch bản có thể bị bỏ qua. Điều này dẫn đến việc tăng chi phí vận hành nhưng không tăng doanh thu thực tế.
Người dùng “mệt” với nội dung quá dài, lặp lại thông tin hoặc thiếu điểm nhấn hấp dẫn dễ gây nhàm chán và khiến người dùng rời đi. Khách hàng dễ bị “bội thực” với các nội dung mua sắm qua livestream tương tự nhau.
Tăng trưởng doanh số từ livestream đòi hỏi một hệ thống quản lý tồn kho và vận hành cực kỳ linh hoạt và chính xác. Nếu không, thương hiệu dễ gặp phải tình trạng “cháy hàng ảo” hoặc giao hàng chậm trễ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín.

3. Chiến lược giúp thương hiệu tận dụng livestream & social commerce để tăng doanh thu

Để biến livestream và social commerce thành nguồn doanh thu bền vững, thương hiệu cần một chiến lược tích hợp và chú trọng vào chất lượng nội dung.

3.1. Lựa chọn kênh và nền tảng phù hợp

Mỗi nền tảng có một tệp khách hàng, cơ chế tương tác và mục đích sử dụng khác biệt. Việc lựa chọn nền tảng một cách thông minh, phù hợp với ngành hàng và mục tiêu kinh doanh, là bước đầu tiên để đảm bảo chiến dịch mua sắm qua livestream đạt hiệu quả cao:

TikTok Shop/Shopee: các nền tảng đặc biệt phù hợp để bán các sản phẩm có tính giải trí cao, giá trị thấp đến trung bình, và là nơi lý tưởng để tiếp cận giới trẻ.
Facebook/Instagram: phù hợp với các ngành hàng cần sự tư vấn chuyên sâu (ví dụ: mỹ phẩm cao cấp, bảo hiểm, du lịch) hoặc các thương hiệu đã có một cộng đồng khách hàng trung thành lớn, nơi lòng tin đã được xây dựng sẵn.
Tích hợp Đa Kênh (Omnichannel): Bán hàng không còn chỉ là chọn một kênh. Thương hiệu cần sử dụng các công cụ quản lý bán hàng đa kênh để đồng bộ dữ liệu khách hàng, tồn kho và đơn hàng. Sự tích hợp này giúp tối ưu hóa livestream và social commerce trên mọi mặt trận, đảm bảo trải nghiệm khách hàng nhất quán.

>>> Xem thêm: Nên bắt đầu mô hình kinh doanh thương mại điện tử nào?

3.2. Kịch bản livestream hiệu quả

Trong môi trường Livestream và Social Commerce ngày càng cạnh tranh, một kịch bản thành công không chỉ đơn thuần là liệt kê sản phẩm và hô hào giảm giá. Chìa khóa để tối đa hóa mua sắm qua livestream nằm ở việc xây dựng kịch bản thông minh, thu hút và duy trì sự chú ý của người xem:

Giới thiệu ưu đãi “mồi”: Phiên livestream cần phải có điểm khởi đầu hấp dẫn. Bắt đầu bằng ưu đãi giá sốc hoặc một minigame nhỏ là cách hiệu quả nhất để thu hút và giữ chân người xem ngay từ những phút đầu tiên.
Chủ đề thay vì sản phẩm: Thay vì chỉ bán từng món lẻ tẻ, hãy xây dựng nội dung xung quanh một chủ đề cụ thể (ví dụ: “phối đồ thu đông công sở”, “chăm sóc da sau đi biển”).
Kêu gọi hành động (CTA) liên tục: Để tối đa hóa chuyển đổi, cần phải thường xuyên và rõ ràng nhắc nhở người xem về thời gian giới hạn của ưu đãi và cách thức mua hàng.

3.3. Tích hợp social commerce vào chiến lược đa kênh

Social commerce cần được coi là một phần không thể thiếu của chiến lược bán hàng đa kênh tổng thể, đảm bảo sự liền mạch trong hành trình trải nghiệm của khách hàng. Sự tích hợp này dựa trên ba nguyên tắc cốt lõi:

Dữ liệu xuyên suốt: Dữ liệu thu thập được từ livestream (như các bình luận, câu hỏi, hành vi xem) cần được đồng bộ hóa với hệ thống quản lý quan hệ khách hàng (CRM).
Trải nghiệm nhất quán: Cần đảm bảo trải nghiệm mua hàng trên livestream (từ giá cả, ưu đãi đến dịch vụ hậu mãi) phải đồng nhất với trải nghiệm tại cửa hàng vật lý và website. Sự nhất quán này củng cố lòng tin và xây dựng thương hiệu vững chắc.
Sử dụng KOL/KOC thông minh: Tránh chạy theo số lượng người ảnh hưởng chỉ để tăng độ phủ. Thay vào đó, hãy lựa chọn người ảnh hưởng có tệp khán giả phù hợp và cam kết về chất lượng nội dung. Việc này giúp đảm bảo sự chân thật và đáng tin cậy cho các phiên mua sắm qua livestream.
Đo lường hiệu quả: Cuối cùng, không có kịch bản nào là hoàn hảo ngay từ đầu. Doanh nghiệp cần theo dõi hiệu quả real-time: doanh số, tương tác, sản phẩm bán chạy theo từng sàn để liên tục điều chỉnh và cải thiện kịch bản cho các phiên tiếp theo.

4. Kết luận

Livestream và social commerce đã chuyển đổi thị trường TMĐT Việt Nam, biến hoạt động giải trí trên mạng xã hội thành động lực tăng trưởng doanh số. Chìa khóa thành công không chỉ nằm ở việc tổ chức livestream mà là khả năng hiểu và kích thích hành vi mua sắm qua livestream của khách hàng, dựa trên yếu tố tin cậy, khan hiếm và tính cộng đồng.

Trong thị trường TMĐT, mọi quyết định đều phải dựa trên dữ liệu real-time. Giải pháp từ Metric hỗ trợ doanh nghiệp theo dõi hiệu quả của từng chiến dịch, giúp đội ngũ marketing phản ứng nhanh và điều chỉnh chiến lược kịp thời.

Khám phá thêm các giải pháp đo lường được phép và theo dõi trường TMĐT tại: https://metric.vn/

————————————————-

Về Metric.vn

Công ty Cổ phần Khoa học Dữ liệu (Metric) là đơn vị cung cấp Nền tảng tổng hợp và khai thác dữ liệu thông minh, sử dụng công nghệ Big Data & AI để cung cấp giải pháp Market Intelligence và Business Intelligence, hỗ trợ hơn 100.000 doanh nghiệp và đặt mục tiêu chạm mốc 1.000.000 doanh nghiệp vào năm 2030. Metric hiện tiếp tục khẳng định vị thế là đối tác chiến lược với các tổ chức uy tín như Hiệp hội Thương mại Điện tử Việt Nam (VECOM), Cục Phát triển TMĐT & Kinh tế số (Bộ Công Thương) và các nền tảng TMĐT hàng đầu.

Website: http://www.metric.vn

Email: info@metric.vn

Phone Number: 0338 062 221